Bệnh áp-xe tuyến vú trong y học cổ truyền được gọi là chứng nhũ ung. Đây là căn bệnh thường gặp ở những sản phụ thời kỳ đang cho con bú, gây sưng, nóng, đỏ, đau,…

• Tiểu sử thần y tái thế Trung Quốc Hoa Đà
• Mách bạn bài thuốc y học cổ truyền trị đau nhức xương khớp
• Bài thuốc trị bệnh từ vị thuốc mẫu đơn bì

Bệnh áp-xe tuyến vú là tình trạng tuyến vú bị tắc nghẽn, sữa ứ đọng

Bệnh áp-xe tuyến vú là tình trạng tuyến vú bị tắc nghẽn, sữa ứ đọng kết hợp với điều kiện vệ sinh thiếu sạch sẽ, hoặc do trẻ bú là tổn thương đến đầu vú gây ra viêm tuyến vú. Bệnh tiến triển nhanh kèm phát sốt, phát nóng, bầu vú sưng to, nóng, đỏ, đau, sờ nắn thấy có cục kết rắn và sau có thể mưng mủ.

Trong y học cổ truyền, bệnh áp-xe tuyến vú trong y học cổ truyền được gọi là chứng nhũ ung. Nguyên nhân do can khí uất kết, nhiệt độc tích đọng lại, vị khí ủng trệ hoặc do cảm nhiễm ngoại tà…

Bài thuốc điều trị nhọt vú mới phát

– Bài 1: Bồ công anh 40g, dây kim ngân 80g, bỏ vào ấm đất đun lấy một bát nước thật đặc rồi uống.

– Bài 2: Trích cam thảo 12g sắc đặc uống, kết hợp với hút sữa nơi núm vú bị đau, vài lần sẽ khỏi.

– Bài 3: Bồ công anh, liên kiều, bối mẫu, thiên hoa phấn, mỗi vị 4g, thanh bì 6g, sắc uống.

Khi chứng nhũ ung sưng đau, có thể dùng thuốc sau bôi trực tiếp vào đầu vú:

– Bài 1: Chi ma (hạt vừng) sao đen, nghiền nhỏ trộn với dầu hoả thành bột nhão, bôi vào vú.

– Bài 2: Đan sâm 80g, thược dược 80g, tất cả đem tán thành bột, ngâm dấm một đêm, dùng 200g mỡ lợn đổ thuốc vào nấu thành cao, lọc bỏ bã. Dùng cao thuốc này bôi vào vú ngày 2-3 lần.

– Bài 3: Xạ can, huyền thảo lượng bằng nhau, tất cả đem tán thành bột hoà thêm một ít mật, bôi vào chỗ đau.

– Bài 4: Binh lang (hạt cau) 10g, hoàng liên 10g, tất cả đem tán bột, trộn với lòng trắng trứng gà, bôi vào nơi vú sưng đau, ngày 2-3 lần, liên tục vài ngày.

Nếu nguyên nhân chứng nhũ ung xuất phát từ chứng tắc sữa có thể dùng một trong các bài thuốc sau, kết hợp với xoa bóp nhẹ nhàng nơi bầu vú, nặn sữa ra cho chóng thông.

Người bệnh có thể dùng bài thuốc sau: Bồ hoàng cả cây, cả lá giã nát đắp lên vú rồi đem sắc lấy nước uống, hoặc bối mẫu sao vàng tán thành bột, uống mỗi lần 4g, ngày 3 lần hoà với nước sôi.

Vị thuốc Hải kim sa trong bài thuốc điều trị áp-xe vú

Các phương thuốc dùng uống trị chứng nhũ ung

Theo thầy thuốc tư vấn giảng dạy Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, bạn có thể tham khảo những bài thuốc sau:

– Bài 1: Hải kim sa (bòng bong) 20g, sắc khoảng một bát với một phần nước, một phần rượu, lấy khoảng nửa bát đem uống.

– Bài 2: Thảo quyết minh 30-100g tuỳ mức độ nặng nhẹ, sản phụ khoẻ hay yếu dùng lượng phù hợp, sắc uống, ngày một thang liên tục 3- 5 thang.

Với trường hợp nhọt vú đã vỡ mủ cho uống thang:

– Bài 1: Bạch chỉ 12g, lệ chi hạch 15g, ngân hoa 15g, đương quy 15g, liên kiều 10g, lộc giác sương 15g, quất hạch 15g, bồ công anh 15g, tạo giác thích 30g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 phần, uống trong ngày.

Hoặc người bệnh có thể dùng bài thuốc sau: ngân hoa 10g, xuyên sơn giáp 10g, vương bất lưu hành 15g, liên kiều 10g, bồ công anh 15g, ngưu bàng 10g, xích thược 5g, sài hồ 5g, cam thảo 5g, sinh địa 10g. Sắc uống ngày 1 thang liên tục 3-5 thang.

– Đau nhiều gia: nhũ hương 5g, một dược 5g.

– Nếu người bệnh khí hư gia: hoàng kỳ, đảng sâm, mỗi thứ 10g.

– Nóng nhiều khát nước thêm hoàng cầm 10g, chi tử 10g, thiên hoa phấn 10g.

Đối với những trường mưng mủ lâu không khỏi dùng, người bệnh dùng toàn qua lâu (vỏ và hạt quả) 30g, liên kiều, thanh bì, thiên hoa phấn, hoàng cầm, tạo giác thích, chi tử, trần bì, ngưu bàng tử, sài hồ, mỗi thứ 9g; bồ công anh 25g; kim ngân hoa 30g; sinh cam thảo 5g; xích thược 10g. Sắc uống, ngày 1 thang, chia 3 phần, uống trong ngày.

Để tránh trường hợp bị chứng nhũ ung, bạn chú ý giữ gìn vệ sinh bầu vú; cần lau, rửa sạch sẽ trước và sau khi cho con bú. Đồng thời, các thai phụ cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng, lạc quan, vui vẻ, vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, gọn gàng, thoáng mát, tránh ẩm thấp.

Nguồn: DS. Phạm Hinh – benhhoc.edu.vn