Theo y học cổ truyền, mất ngủ thuộc phạm trù chứng “thất miên, “bất đắc miên”  hay “bất mị”. Tùy theo thể bệnh mà có bài thuốc điều trị tâm phiền, mất ngủ phù hợp.

• Tiểu sử thần y tái thế Trung Quốc Hoa Đà
• Mách bạn bài thuốc y học cổ truyền trị đau nhức xương khớp
• Bài thuốc trị bệnh từ vị thuốc mẫu đơn bì

Mất ngủ ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe nếu kéo dài

Bài thuốc điều trị ở Thể tâm tỳ lưỡng hư

Triệu chứng: mất ngủ, dễ tỉnh giấc, ngủ mơ nhiều, hay quên, có thể kèm hoa mắt chóng mặt, chân tay rã rời, người mệt mỏi, ăn uống không ngon miệng hoặc đầy bụng chán ăn; chất lưỡi nhợt, rêu trắng mỏng hoặc rêu nhờn dày; mạch tế nhược hoặc nhu hoạt; sắc mặt nhợt nhạt.

Điều trị: Dưỡng tâm, an thần, kiện tỳ.

Bài thuốc Quy tỳ thang: Nhân sâm 12g, hắc táo nhân 20g, long nhãn nhục 12g, bạch truật 12g, phục thần 12g, chích hoàng kỳ 16g, mộc hương 6g, chích cam thảo 4g, sinh khương 12g, đương quy 12g, viễn chí 8g, đại táo 12g.

Cách dùng: Ngày uống 1 thang sắc uống 3 lần trong ngày uống trước khi ăn.

Bài thuốc điều trị mất ngủ do khí của tâm và đởm (túi mật) hư

Triệu chứng: Mất ngủ, khi ngủ dễ tỉnh giấc, dễ bị giật mình, tâm quý, hay sợ hãi, khí đoản, nước tiểu trong dài; hoặc mất ngủ, hoa mắt chóng mặt, tâm quý, miệng và họng khô, chất lưỡi nhợt, rêu trắng mỏng, hoặc chất lưỡi đỏ, mạch huyền tế hoặc huyền nhược; hoặc người mệt mỏi nhưng khó ngủ, sắc mặt nhợt, người gầy.

Điều trị: Ích khí trấn kinh, an thần định chí

Bài thuốc An thần định chí hoàn: Phục linh 12g, nhân sâm 8g, phục thần 12g,  viễn chí 8g, long xỉ 12g, thạch xương bồ 12g, tùy chứng trạng của bệnh nhân có thể phối hợp với bài Toan táo nhân thang.

Cách dùng: Ngày uống 1 thang sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn trưa, tối và trước khi đi ngủ.

Bài thuốc điều trị mất ngủ do âm suy hỏa vượng

Triệu chứng: mất ngủ, hay quên, nhức mỏi lưng, tâm phiền, chóng mặt ù tai, ngũ tâm phiền nhiệt, con trai bị mộng tinh, miệng khô, chất lưỡi đỏ, ít rêu hoặc không rêu, mạch tế sác.

Điều trị: Tư âm giáng hỏa, dưỡng tâm an thần

Nhân sâm điều trị hiệu quả chứng mất ngủ

Bài thuốc Thiên vương bổ tâm đan: Nhân sâm 12g, huyền sâm 12g, sinh địa (tẩy rượu) 16 g, đan sâm 16g, viễn chí 8g, hắc táo nhân 20g, bá tử nhân 12g, phục linh 12g, cát cánh 12g, thiên môn 8g, ngũ vị tử 8g, gia thạch xương bồ 10g, mạch môn 8g, đương quy (thân) 12g, phục thần 12g.

Cách dùng: Đem tất cả dược liệu tán bột làm viên hoàn mật, mỗi viên 5g, lấy chu sa đã thủy phi lượng vừa đủ làm áo. Ngày uống 2 lần trước khi ăn trưa và trước khi đi ngủ 15 phút, uống với nước sắc đăng tâm.

Bài thuốc điều trị mất ngủ do suy nhược cơ thể

Triệu chứng: Giấc ngủ không sâu, nửa đêm tỉnh dậy rồi không ngủ lại được, cơ thể gầy còm, ăn uống kém, sắc mặt trắng bợt, hay có cơn mệt bất thường, lưỡi  nhạt, mạch tế sác.

Điều trị: bổ khí dưỡng huyết, bổ tâm an thần.

Bài thuốc Dưỡng tâm thang: Hoàng kỳ 16g, đương quy 12g, xuyên khung 8 g, phục linh 12g, phục thần 12g, chích thảo 4g, viễn chí (bỏ lõi) 8g, ngũ vị tử 8g, bán hạ (chế) 10g, bá tử nhân 12g, nhân sâm 12g, nhục quế 6g

Cách dùng theo hướng dẫn của thầy thuốc Hữu Định – giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur: Ngày 1 thang sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn hoặc lúc đói.

Bài thuốc điều trị mất ngủ do tỳ vị không điều hòa

Triệu chứng: Mất ngủ, tâm phiền, cả đêm mất ngủ, nặng đầu, tức ngực, có thể kèm buồn nôn, nôn, miệng đắng, ợ hơi, hoa mắt chóng mặt hoặc đại tiện táo, chất lưỡi đỏ, rêu vàng nhờn, mạch hoạt sác.

Điều trị: Thanh nhiệt hóa đàm.

Bài thuốc Ôn đởm thang: Trúc nhự 8g, quất hồng bì 12g, phục linh 12g, chỉ thực 8g, bán hạ (chế) 12g, cam thảo 6g. Tùy chứng trạng của bệnh nhân có thể gia giảm cho thích hợp.

Cách dùng: Ngày 1 thang sắc uống 3 lần trong ngày, trước khi ăn.

Nếu thực tích quá nặng dùng bài Bảo hòa hoàn: Sơn tra 8g, bán hạ (chế)10g, trần bì 12g, thần khúc 12g, phục linh 12g, la bạc tử 12g, mạch nha 12g, liên kiều 12g.

Cách dùng: Ngày 1 thang sắc uống 3 lần trước ăn.

Trên đây là những thông tin tham khảo về cách điều trị mất ngủ, tuy nhiên điều này không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ, thầy thuốc. Mất ngủ sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, vì vậy hãy điều trị càng sớm càng tốt.

Nguồn: BS. Lê Thị Hương – benhhoc.edu.vn