Cây ban lá dính trong y học cổ truyền là vị thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, trị kinh nguyệt không đều, , đau lưng nhức xương,…

• Tiểu sử thần y tái thế Trung Quốc Hoa Đà
• Mách bạn bài thuốc y học cổ truyền trị đau nhức xương khớp
• Bài thuốc trị bệnh từ vị thuốc mẫu đơn bì

Cây ban lá dính kháng khuẩn, trị kinh nguyệt không đều

Đặc điểm vị thuốc ban lá dính

Cây ban lá dính có tên khoa học Hypericum sampsonii Hance; chúng còn có tên gọi khác bao gồm thanh thiên, cỏ ban, lưu ký nô, nguyên bảo thảo, xuyên tâm thảo.

Đây là loại cây thường xuất hiện nhiều ở các tỉnh phía Bắc, thường mọc ở ven rừng, bãi đất trống trong nương rẫy, thung lũng ở độ cao 400-800m. Bộ phận dùng làm thuốc là toàn cây, cả rễ.

Cây ban lá dính sống lâu năm. Thân cành hình trụ, nhẵn và cứng. Lá không cuống, mọc đối, hai lá đối diện dính liền gốc, đầu tù, hình trái xoan, mép uốn lượn. Đáng chú ý, phiến lá có nhiều tuyến điểm trong suốt, do đó khi đưa lên ánh sáng trông như bị thủng nhiều chỗ, đây cũng là lý do mà chúng có tên “ban thủng”.

Cây ban lá dính có naphthodianthron; tinh dầu (mono và secquiterpin); flavonoid (12% ở hoa, 7% ở lá (quercetin, kaempferol, quercitin, amentoflavon, isoquercitrin, hyperin, myricetin, hyperosid, luteolin, rutin); phloroglucinol (adhyperforin, hyperforin); Nhóm anthraquinon.

Ban lá dính có tác dụng trị suy nhược tâm thần, giải lo âu, do ức chế hấp thu chất chuyển vận thần kinh seronin sau khớp thần kinh, từ đó làm dịu thần kinh, giãn nở mao mạch. Chúng còn có tác dụng trong việc kháng virus, trong đó bao gồm cả virus cúm, mụn rộp (Herpes simplex), viêm gan C, bại liệt, Cytomegalovius và HIV.

Ban lá dính còn có tác dụng trong việc trị cúm gia cầm do hypericin có thể giết hầu hết virus H5N1 và H5N2 trong vòng 10 phút ở phòng thí nghiệm. Tỷ lệ tử vong giảm đáng kể khi có trên 70% trong số 4.000 con vịt bị nhiễm H5N1 đã được dùng hypericin trong một trại gia cầm ở Hà Nội.

Tác dụng kháng khuẩn với một số vi khuẩn gram âm và gram dương ở nồng độ 1/200.000 – 1/20.000.

Cây ban lá dính vị cay, đắng, the, tính lạnh

Tác dụng điều trị bệnh của cây ban lá dính

Theo Đông y, ban lá dính vị cay, đắng, the, tính lạnh. Tác dụng thanh nhiệt, giải độc, chỉ huyết, thông kinh hoạt lạc, giảm đau.

– Trị chảy máu (thổ huyết, chảy máu cam, lỵ huyết, đại tiểu tiện huyết), kinh nguyệt không đều; thiếu máu, ho, ra mồ hôi trộm, thiếu sữa sau đẻ; đau lưng nhức xương, phong thấp.

Dùng 12 – 20g (toàn cây) hoặc 10 – 12g rễ. Cây tươi giã đắp hoặc nấu nước rửa, trị mụn nhọt, đinh độc, chốc đầu, bỏng, vết thương đụng giập, rắn cắn.

– Chữa kiết lỵ ra máu, đại tiện ra máu, kinh nguyệt không đều: Cây lưu ký nô 20-30g (hoặc 10 – 20g rễ), lá trắc bách 20g, lá huyết dụ 20g. Sắc uống.

– Chữa phong thấp, nhức xương, đau lưng: Rễ lưu ký nô 10 – 20g, cốt toái bổ 20g. Sắc uống.

– Tiểu tiện ra máu: Theo Nam dược thần diệu, thầy thuốc Hữu Định – giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, hạt lưu ký nô 8-10g sao vàng tán bột; uống với nước ấm.

Tuy nhiên, người không có ứ trệ, không chứng thực không dùng. Đồng thời bạn nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ, thầy thuốc chuyên ngành y học cổ truyền để có thể áp dụng bài thuốc phù hợp với thể bệnh.

Nguồn: BS. Phương Thảo – benhhoc.edu.vn