Lá dâu tằm là vị thuốc Đông y quen thuộc có tác dụng phòng trị cảm mạo phong nhiệt, viêm khí phế quản, ho khan ít đờm, đau mắt đỏ, đau đầu, khát nước khô miệng.

• Tiểu sử thần y tái thế Trung Quốc Hoa Đà
• Mách bạn bài thuốc y học cổ truyền trị đau nhức xương khớp
• Bài thuốc trị bệnh từ vị thuốc mẫu đơn bì

Lá dâu trị bách bệnh

Lá dâu còn gọi tang diệp, tên khoa học: Folium Mori albae, là lá cây Dâu tằm (Morus alba L.), thuộc họ Dâu tằm (Moraceae). Trong các nghiên cứu, lá dâu chứa các hợp chất carotene, gelatin, tannin, sinh tố B1, B2, C, cholin, trigonellin, adenin; các loại đường fructose, glucose, saccharose; acid folic, glutathione, purine glutamic; các nguyên tố: Cu, Zn, B.

Theo y học cổ truyền, lá dâu đắng ngọt, tính hàn; vào phế và can. Tác dụng phát tán phong nhiệt, thanh can minh mục, thanh phế chỉ khái. Trị cảm mạo phong nhiệt, viêm khí phế quản, ho khan ít đờm, đau mắt đỏ, đau đầu, khát nước khô miệng. Liều dùng và cách dùng: 6-15g; có thể nấu, hãm, sắc…

Bài thuốc trị bệnh có tang diệp (lá dâu)

– Tán nhiệt, giải biểu: Trị cảm mạo phong nhiệt mới phát, miệng khát, rêu lưỡi hơi vàng hoặc ho do phong ôn. Dùng bài: tang diệp 12g, bạc hà 4g, cam thảo 4g, cúc hoa 12g, liên kiều 12g, hạnh nhân 12g, lô căn 20g, cát cánh 8g. Sắc uống.

– Hạ huyết áp: tang diệp 20g, sung úy tử 20g, tang chi 20g. Các vị cho vào nồi, đổ 1.000ml nước, sắc lấy 600ml; ngâm rửa chân 30-40 phút trước khi đi ngủ.

– Mát gan, sáng mắt: Trị chứng phong nhiệt ở kinh can, mắt đỏ sưng đau.

Bài 1: tang diệp 12g, thảo quyết minh 8g, cúc hoa 12g. Sắc uống. Trị viêm màng tiếp hợp, mắt đỏ sưng đau.

Bài 2: tang diệp 63g, mang tiêu 12g. Sắc lá dâu trước lấy 500ml nước, bỏ bã, hòa tan mang tiêu, rửa mắt khi còn ấm. Trị đau mắt hột, đau mắt, ngứa mắt.

– Mát phổi, dịu ho: Trị ho do phong nhiệt với biểu hiện đờm vàng đặc hoặc ho khan không đờm.

• Bài 1: tang diệp 12g, bạc hà 4g, cát cánh 8g, cam thảo 4g, cúc hoa 12g, liên kiều 12g, hạnh nhân 12g, lô căn 20g. Sắc uống.
• Bài 2: Thang tang hạnh: tang diệp 8g, đậu xị 4g, chi tử bì 8g, hạnh nhân 12g, bối mẫu 8g, lê bì 8g, sa sâm 8g. Sắc uống. Trị ho khan không đờm do khí hanh mùa thu, đau đầu, phát sốt, lưỡi đỏ.

Lá dâu được sử dụng nhiều trong các món ăn bài thuốc

Món ăn thuốc trị bệnh có tang diệp

Bạn có thể tham khảo một trong những món ăn bài thuốc trị các sau theo hướng dẫn của trang Bệnh học – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur dẫn nguồn từ báo Sức khỏe và Đời sống gồm:

– Trà tang diệp cúc hoa bạc hà cam thảo: tang diệp 10g, cam thảo 10g, cúc hoa 10g, bạc hà 10g. Tất cả cho vào ấm, đổ nước sôi pha hãm uống thay nước trà. Trị cảm mạo phong nhiệt.

– Trà tang diệp cúc hoa kỷ tử quyết minh tử: tang diệp 9g, quyết minh tử 6g, cúc hoa 9g, kỷ tử 9g. Tất cả pha nước sôi uống thay trà. Tác dụng tốt đối với người bị đau đầu hoa mắt chóng mặt.

– Tang cúc đạm trúc ẩm: tang diệp 6g, bạch mao căn 30g, cúc hoa 6g, đạm trúc diệp 30g, bạc hà 4g. Tất cả hãm với nước sôi, thêm chút đường uống thay trà. Thích hợp với những người mắc các chứng bệnh thường gặp như ho khan ít đờm, sốt, vã mồ hôi do cảm mạo phong nhiệt, viêm kết mạc mắt cấp tính.

– Phổi lợn hầm tang diệp huyền sâm: tang diệp 15g, huyền sâm 20g, phổi lợn 250g. Tang diệp, huyền sâm gói trong vải xô, phổi lợn rửa sạch thái lát. Tất cả hầm kỹ cùng túi dược liệu, thêm gia vị thích hợp để ăn. Dùng liên tục 5-10 ngày. Món này tốt cho người viêm tắc tuyến lệ gây viêm khô kết mạc mắt.

– Cháo tang diệp cúc hoa: tang diệp 10g, cúc hoa 12g, gạo tẻ 60g, đậu xị 10g. Các dược liệu nấu sắc lấy nước. Gạo vo sạch nấu cháo, cháo được cho nước sắc thuốc vào, đun tiếp một lát, ăn nóng. Món ăn tốt cho người đau nhức vùng mắt do viêm kết mạc, đau dây thần kinh số V do chấn thương vùng mặt.

Lưu ý: Các trường hợp ban sởi đã mọc thì không nên dùng tang diệp.

Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế cho lời khuyên của bác sĩ, thầy thuốc. Vì vậy để đảm bảo an toàn và đúng bệnh, bạn nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị tốt nhất.

Ngoài ra bạn có thể tham gia group Hội Nhà Thuốc – Quầy Thuốc Chữa Bệnh Việt Nam để cập nhật những thông tin về thuốc cũng như điều trị các bệnh lý bằng thuốc.

Nguồn: TS. Nguyễn Đức Quang – benhhoc.edu.vn