Chứng vàng da ở trẻ sơ sinh nguyên nhân là do đâu mà có?

Ở trẻ sơ sinh hiện tượng vàng da sẽ xuất hiện nếu lượng bilirubin tăng hơn 7mg %. Bệnh thường xuất hiện trong tuần đầu tiên sau khi sinh trong đó 80% trẻ sinh non bị vàng da.

Chứng vàng da ở trẻ sơ sinh nguyên nhân là do đâu mà có?

Biểu hiện nào để nhận biết chứng vàng da ở trẻ?

Theo Dược sĩ Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Vàng da sinh lý thường xuất hiện ở ngày thứ 2 hoặc ngày thứ 3 sau sinh. Nguyên nhân gây vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh là do sự tích tụ của bilirubin, một chất có màu vàng được sinh ra khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ. Hiện tượng này xảy ra phổ biến ở trẻ sơ sinh vì các bé có lượng tế bào hồng cầu cao, các tế bào này thường xuyên bị phá vỡ và thay mới. Trong khi đó, gan của bé lại chưa đủ trưởng thành để lọc bỏ hết bilirubin ra khỏi máu vì vậy gây nên vàng da. Khi bé được khoảng 2 tuần tuổi, gan đã phát triển đầy đủ hơn và đủ sức xử lý bilirubin nên vàng da sẽ tự khỏi mà không gây ra bất kỳ nguy hiểm nào.

Vàng da sinh lý chính chỉ xảy ra đơn thuần, tức màu da của trẻ đang hồng hào bỗng chuyển sang màu vàng hoặc màu vàng chanh. Thông thường với vàng da sinh lý, lượng bilirubin sẽ tăng chậm nhưng không vượt quá 5mg%. Hiện tượng vàng da sẽ hết trong một tuần đối với trẻ sinh đủ tháng và 2 tuần đối với trẻ sinh thiếu tháng. Trong thời gian bị vàng da sinh lý, trẻ vẫn ngoan, bú tốt, tăng cân tốt, diễn tiến lành tính.

Vàng da sữa mẹ là nguyên nhân thứ hai khiến màu da của bé bị thay đổi. Nguyên nhân là do một chất nội tiết tố của mẹ truyền qua sữa, thường gặp 10% bà mẹ cho con bú và 70% người mẹ sinh lần đầu và cho con bú mẹ. Vàng da sữa mẹ thường xuất hiện từ ngày thứ 5 sau sinh, kéo dài khoảng 4 – 6 tuần nhưng không ảnh hưởng đến phát triển tinh thần và vận động của trẻ. Trẻ vẫn bình thường, thể trạng tốt, đại tiện phân vàng, nước tiểu trong, gan lách không to. Sau 4 – 6 tuần, trẻ sẽ hết vàng da do sự cân bằng nội tiết của mẹ.

Vàng da do bệnh lý thật sự phải cẩn trọng. Vàng da bệnh lý thường xuất hiện sớm, trong ngày đầu sau sinh. Bệnh tiến triển nhanh, da vàng không chỉ ở mặt mà lan xuống tay chân. Bé mắc vàng da bệnh lý sẽ bú kém, bứt rứt khó chịu. Ở trẻ sinh thiếu tháng, nhiễm trùng hoặc sinh ngạt dễ gây vàng da nặng.

Tìm hiểu nguyên nhân gây chứng vàng da ở trẻ sơ sinh

Nguyên nhân nào gây vàng da bệnh lý?

Vàng da bệnh lý do nhiễm khuẩn, hay gặp nhất ở trẻ mới sinh là nhiễm khuẩn rốn và nhiễm khuẩn da. Vàng da có thể biểu hiện sớm hoặc muộn.
Vàng da cũng có thể do mẹ bị giang mai. Với nguyên nhân này, trẻ bị vàng da nhẹ nhưng kéo dài. Kiểm tra sẽ thấy gan và lách to hơn bình thường.
Vàng da virút thông thường do lây từ mẹ sang con. Những người mẹ mắc viêm gan sẽ khiến trẻ bị lây bệnh từ khi còn thai nhi. Một số trường hợp vàng da sớm nhưng có cũng có trường hợp vàng da muộn.
Vàng da tan máu do bất đồng yếu tố Rhesus (Rh). Bệnh xảy ra khi người bố có yếu tố Rh+, người mẹ có yếu tố Rh- sinh con có yếu tố Rh+.
Cuối cùng, một số trẻ có thể bị vàng da do bị tắc mật bẩm sinh. Nguyên nhân do đường mật bị teo nhỏ ở các mức độ khác nhau. Với những bé này, hiện tượng vàng da thường kéo dài.

Làm sao có thể phát hiện được chứng vàng da ở trẻ?

Theo dõi vàng da là việc làm cần thiết, để quan sát được rõ sự thay đổi của màu da, không cho trẻ nằm trong tối, cần đưa trẻ ra ánh sát mặt trời để quan sát (không nên quan sát dưới ánh đèn, nhất là đèn màu vàng). Nên dùng tay ấn vào vùng da ở trán, mặt, ngực, bụng, dưới đùi, cẳng chân, bàn chân, bàn tay để xem bé có bị vàng da hay không. Một số trẻ mới sinh da thường có màu đỏ nên khó thấy được vàng da, những trẻ bị vàng da, khi ấn vào da sẽ để lại màu vàng.

Nhiều người khi thấy con bị vàng da, nghĩ bé bị vàng da thông thường nên chỉ mang ra phơi nắng, đến khi bé bú kém, bỏ bú, mới đưa đến bệnh viện thì đã quá nặng.

Nếu có những triệu chứng sau đây cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện để được thăm khám: Da của bé vàng ngày càng nhiều, màu vàng ở mặt lan đến bụng và tay chân, bé kém linh hoạt, khó thức dậy, bé bú kém, bỏ bú, khóc thét, có dấu hiệu chướng bụng…

Nguồn: Bệnh học