Hà thủ ô mang trong mình tác dụng kỳ diệu trong phòng và trị bệnh. Từ xa xưa, vị thuốc này đã được các bậc thầy y học sử dụng và lưu truyền đến tận ngày nay.

• Tiểu sử thần y tái thế Trung Quốc Hoa Đà
• Mách bạn bài thuốc y học cổ truyền trị đau nhức xương khớp
• Bài thuốc trị bệnh từ vị thuốc mẫu đơn bì

Hà thủ ô; Vị thuốc hay trong y học cổ truyền

Hà thủ ô còn có tên khác: Dạ giao đằng, dạ hợp, thủ ô…

Tên khoa học: Fallopia multiflora (Thunb.) Haraldson., thuộc họ Rau răm (Polygonaceae).

Hà thủ ô ở Việt Nam có hai loại chính là hà thủ ô trắng và hà thủ ô đỏ. Tuy nhiên loại hay thường dùng làm thuốc chữa bệnh là hà thủ ô đỏ.

Củ hà thủ ô trong y học cổ truyền, có vị đắng ngọt chát, tính hơi ôn. Vị đắng liên quan đến lạnh, vị chát liên quan đến táo sáp mới dẫn đến đại tiện đi nhiều lần, phân vừa táo vừa nát. Đây là những tác dụng không mong muốn nên trong các bài thuốc trị bệnh thường dùng hà thủ ô chế.

Bài thuốc y học cổ truyền có hà thủ ô

Bài 1: hà thủ ô chế, long cốt, bạch thược, bắc sa sâm, quy bản, mỗi vị 12g. Sắc uống. Công dụng bổ huyết, an thần. Trị huyết hư, lo lắng, mất ngủ, âm hư, huyết khô, râu tóc bạc sớm.

Bài 2: dạ giao đằng 12g, trân châu mẫu 60g, đan sâm 12g. Sắc uống ngày 1 thang. Trị chứng buồn bực, mất ngủ, mộng mị.

Bài 3: Thủ ô hợp tễ: hà thủ ô chế, bạch thược, hạn liên thảo, sinh địa, huyền sâm, sa uyển tật lê, tang ký sinh, hy thiêm thảo, ngưu tất mỗi vị 12g. Sắc uống. Dùng khi thiếu máu, tăng huyết áp, đầu váng, mắt hoa, chân tay tê cứng.

Bài 4: Thất bảo mỹ nhiệm đơn: hà thủ ô chế 20g, đương quy 12g, thỏ ty tử 12g, bạch linh 12g, ngưu tất 12g, phá cố chỉ 12g. Tất cả tán thành bột mịn, luyện với mật làm hoàn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g, chiêu bằng nước muối nhạt. Công dụng ích thận, cố tinh. Trị gan thận yếu, lưng và đầu gối đau nhức, phụ nữ khí hư, nam giới di tinh.

Cây thuốc hà thủ ô

Bài 5: Trường hợp sốt rét lâu ngày hại đến chân âm, sốt li bì triền miên dùng 1 trong 2 bài: Hà nhân ẩm: hà thủ ô chế 16g, trần bì 12g, gừng lùi 12g, đảng sâm 12g, đương quy 12g. Sắc uống.

Hoặc Hà thủ ô sống 60g, đậu đen 20g, sài hồ 12g. Sắc với nước, đem phơi sương 1 đêm, sáng hôm sau hâm lại uống.

Bài 6: hà thủ ô tươi 30-60g. Sắc uống. Tác dụng nhuận trường, thông tiện. Trị các chứng huyết hư, tân dịch khô nên đại tiện bí.

Ngoài ra:

– Hà thủ ô uống hằng ngày có thể điều trị chứng tinh trùng yếu, tinh loãng.

– Phối hợp với nữ trinh tử, tang ký sinh có tác dụng điều trị tăng áp huyết do xơ vữa mạch ở người già.

Theo giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur – thầy thuốc YHCT Hữu Định, ở Việt Nam, thầy thuốc còn dùng rễ của cây hà thủ ô trắng (dây sữa bò, hà thủ ô nam) bên cạnh hà thủ ô đỏ.

Dùng thay hà thủ ô đỏ làm thuốc bổ máu, tuy nhiên hiện nay chưa có tài liệu nghiên cứu chi tiết. Theo kinh nghiệm dân gian, vị thuốc này có tác dụng chữa cảm sốt, cảm nắng, sốt rét, phụ nữ sau đẻ không có sữa uống để ra sữa.

Lưu ý: Cần hết sức tránh nhầm với dây càng cua hoặc cây Mác chim khi thu hái hà thủ ô trắng, bởi các cây này đều là cây có độc.

Nguồn: benhhoc.edu.vn