Bệnh bạch cầu cấp dòng lympho là một loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ em, nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn ở mọi lứa tuổi. Cùng tìm hiểu triệu chứng và chẩn đoán bệnh bạch cầu lympho cấp tính.

Bệnh bạch cầu lympho cấp tính là gì?

Bác sĩ tại các trường cao đẳng y dược Hà Nội, TP.HCM cho hay: bệnh này xuất phát từ sự biến đổi ác tính và sự tăng sinh không kiểm soát của tế bào tiền thân tạo máu, dẫn đến việc tạo ra một lượng lớn blast (tế bào non) trong hệ thống tuần hoàn, thay thế tủy xương bình thường bằng các tế bào ác tính và thâm nhiễm vào các bộ phận như hệ thần kinh trung ương và tinh hoàn.

Phân loại bệnh bạch cầu lympho cấp tính

Trong bệnh bạch cầu lympho cấp tính, các khối u lympho tiền thân thường được phân loại dựa trên dòng tế bào của chúng. Cụ thể:

1. Bệnh bạch cầu/U lympho tiền thân dòng tế bào B: Đây là loại bệnh khi các tế bào tân sinh (nguyên bào lympho) làm tổn thương máu và tủy xương, với đặc điểm là tỷ lệ nguyên bào tủy xương lớn hơn 20%.
2. Bệnh bạch cầu/U lympho tiền thân dòng tế bào T: Trong trường hợp này, các nguyên bào tân sinh thâm nhập chủ yếu vào các mô ngoại tủy, không gây tổn thương đáng kể đến máu và tủy xương.

Theo Phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2016, ung thư bạch huyết được phân loại dựa trên dữ liệu di truyền, đặc điểm lâm sàng, hình thái tế bào và miễn dịch. Tất cả những yếu tố này đều đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tiên lượng và quản lý bệnh.

Triệu chứng của bệnh bạch cầu lympho cấp tính

Cán bộ y tế tại Cao đẳng Y Dược TP.HCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ các triệu chứng của bệnh bạch cầu lympho cấp tính thường xuất hiện nhanh chóng, chỉ trong vài ngày đến vài tuần trước khi được chẩn đoán. Những triệu chứng phổ biến nhất thường do sự tạo máu bị gián đoạn, bao gồm:

1. Thiếu máu: Bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối, nhợt nhạt, khó thở khi gắng sức, và có nhịp tim nhanh. Cảm giác đau ngực khi gắng sức cũng có thể xuất hiện.
2. Giảm tiểu cầu: Các triệu chứng có thể bao gồm chảy máu niêm mạc, dễ bầm tím, xuất huyết từ da, chảy máu cam, chảy máu lợi, và kinh nguyệt nhiều ở phụ nữ. Đái máu và chảy máu từ đường tiêu hóa cũng có thể xảy ra, nhưng ít phổ biến.
3. Giảm bạch cầu hạt hoặc giảm bạch cầu trung tính: Điều này có thể dẫn đến nguy cơ cao nhiễm trùng, bao gồm nhiễm trùng do vi khuẩn, nấm và vi rút. Bệnh nhân có thể phát sốt và mắc nhiễm trùng nặng.
4. Thâm nhiễm nội tạng: Các tế bào bạch cầu thâm nhập vào các nội tạng như gan, lá gan và các hạch bạch huyết, gây phì đại của chúng. Thâm nhiễm của tủy xương và màng xương có thể gây đau xương và khớp, đặc biệt với bệnh lý nhi khoa ở trẻ em. Thâm nhiễm thần kinh trung ương và màng não là phổ biến và có thể gây ra các triệu chứng như liệt dây thần kinh sọ, đau đầu, thay đổi trong thị giác hoặc thính giác, và thay đổi tâm trạng.

Bệnh bạch cầu lympho cấp tính cần được phát hiện sớm

Phương pháp chẩn đoán bệnh bạch cầu lympho cấp tính

Để chẩn đoán bệnh bạch cầu lympho cấp tính (ALL), các phương pháp và tiêu chuẩn sau đây thường được sử dụng:

1. Công thức máu và tiêu bản máu ngoại vi: Đây là các xét nghiệm đầu tiên được thực hiện. Nếu có giảm tế bào máu và xuất hiện blast, có thể nghĩ đến bệnh bạch cầu cấp tính. Cần phân biệt với các tình trạng khác như thiếu máu bất sản, nhiễm virus, nhiễm khuẩn tăng bạch cầu đơn nhân và thiếu vitamin B12, folate.
2. Xét nghiệm tủy xương: Thường bao gồm chọc hút và sinh thiết kim. Tế bào blast trong tủy xương thường từ 25 đến 95% ở bệnh nhân ALL.
3. Nghiên cứu mô hóa học, di truyền tế bào và xác định kiểu hình miễn dịch: Bao gồm nhuộm cho deoxynucleotidyl transferase (TdT), kết quả dương tính trong các tế bào có nguồn gốc lympho. Việc phát hiện các chất chỉ điểm kiểu hình miễn dịch cụ thể như CD3 (đối với các tế bào B) là cần thiết trong việc phân loại bệnh bạch cầu cấp tính.
4. Bất thường di truyền tế bào: Các bất thường di truyền tế bào có thể bao gồm sắp xếp lại t(v;11q23)/MLL, t(1;19)/E2A-PBX1, t(5;14)/IL3-IGH và t(8;14), t(8;22), t(2;8)/C-MYC được sắp xếp lại.
5. Các kết quả xét nghiệm khác: Có thể bao gồm tăng ure máu, tăng phosphate máu, tăng kali máu, hoặc hạ kali máu, tăng men gan hoặc LDH, hạ đường huyết và thiếu oxy.
6. Cận lâm sàng: CT sọ não, CT ngực và bụng, siêu âm tim hoặc chụp đa điểm (MUGA) thường được thực hiện để đánh giá chức năng và phát hiện các biến đổi cơ thể liên quan đến ALL, như triệu chứng thần kinh trung ương, các khối u, thâm nhiễm nội tạng và tình trạng tim mạch.

Các phương pháp chẩn đoán này cùng nhau giúp xác định và đánh giá bệnh bạch cầu lympho cấp tính, từ đó hỗ trợ trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và dự đoán tiên lượng của bệnh nhân.

Nguồn:  benhhoc.edu.vn