Loading...Bài viết cung cấp hướng dẫn chi tiết về xét nghiệm cho trường hợp sốt không rõ nguyên nhân và điều trị sốt ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh. Bạn đọc hãy theo dõi nội dung được cập nhật sau đây!
- Phần tiếp theo >> Tìm hiểu cơ chế và nguyên nhân của sốt ở trẻ nhũ nhi và trẻ nhỏ
Xét nghiệm và điều trị sốt ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh
Xét nghiệm cho trường hợp sốt không rõ nguyên nhân
Giảng viên Cao đẳng Y Dược TP.HCM chuyên ngành Cao đẳng Xét nghiệm tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Trong việc chẩn đoán sốt mạn tính (FUO), quá trình xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh nhằm xác định nguyên nhân gây sốt nên dựa vào độ tuổi của bệnh nhân và dấu hiệu từ bệnh sử và khám lâm sàng. Yêu cầu các xét nghiệm cụ thể có thể không mang lại lợi ích và có thể tạo ra những kết quả không mong muốn, do đó cần cân nhắc kỹ trước khi thực hiện. Thời gian đánh giá phụ thuộc vào thời điểm xuất hiện triệu chứng, có thể nhanh chóng nếu trẻ đến khám khi đang gặp vấn đề sức khỏe hoặc cần thời gian xét nghiệm lâu hơn nếu trẻ đến viện trong tình trạng sức khỏe tốt.
Các xét nghiệm cần thiết cho trẻ em có sốt không rõ nguyên nhân bao gồm:
- Công thức máu với đếm cụ thể của các tế bào bạch cầu.
- Các chỉ số máu lắng và protein C phản ứng (CRP).
- Nuôi cấy máu.
- Xét nghiệm nước tiểu và nuôi cấy mẫu nước tiểu.
- X-quang ngực.
- Đánh giá huyết thanh với các chỉ số như nitơ ure, creatinin, albumin và các enzyme gan.
- Xét nghiệm HIV huyết thanh.
- Test da tuberculin hoặc xét nghiệm phát hiện sự giải phóng interferon-gamma.
Kết quả xét nghiệm sẽ cần được kết hợp với thông tin từ bệnh sử và khám lâm sàng để định rõ hơn việc cần phát triển các xét nghiệm chẩn đoán.
Một số biểu hiện bệnh lý nhi khoa như thiếu máu có thể là dấu hiệu của một số bệnh như sốt rét, viêm nội tâm mạc, viêm đại tràng, Lupus ban đỏ hệ thống hoặc bệnh lao. Các biến đổi trong các chỉ số bạch cầu có thể cho biết nguy cơ nhiễm trùng nặng nếu có sự tăng đáng kể về số lượng tế bào.
Máu lắng và CRP thường chỉ biểu hiện tình trạng viêm ở giai đoạn cấp tính; giá trị bình thường của chúng có thể làm chậm quá trình chẩn đoán bệnh. Tuy nhiên, việc chúng bình thường không loại trừ khả năng sốt do các nguyên nhân khác ngoài viêm. Cấy máu nên được thực hiện ít nhất một lần ở tất cả bệnh nhân sốt không rõ nguyên nhân và thường xuyên hơn nếu nghi ngờ nhiễm trùng nặng.
Việc xét nghiệm và cấy nước tiểu đặc biệt quan trọng vì nhiễm khuẩn đường tiểu là một trong những nguyên nhân thường gặp của sốt không rõ nguyên nhân ở trẻ em. Ngoài các xét nghiệm cơ bản, việc lựa chọn xét nghiệm khác dựa trên các dấu hiệu cụ thể mà bệnh nhân có thể có.
Việc đánh giá chẩn đoán hình ảnh chỉ nên được thực hiện khi có dấu hiệu hoặc triệu chứng liên quan đến khu vực được xét nghiệm và khi các xét nghiệm ban đầu không đưa ra kết quả rõ ràng. Cần lưu ý rằng việc sử dụng thuốc chống viêm hoặc kháng sinh không nên được xem là một phương pháp chẩn đoán trừ khi có nghi ngờ về viêm khớp tự phát ở trẻ vị thành niên. Một số kỹ thuật chẩn đoán cụ thể, như sinh thiết, nên được sử dụng khi có bằng chứng về sự liên quan của các cơ quan cụ thể. Như vậy, quá trình chẩn đoán và xét nghiệm cần phải linh hoạt và dựa trên từng trường hợp cụ thể để đảm bảo chẩn đoán chính xác cho trẻ em có triệu chứng sốt không rõ nguyên nhân.
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo KTV Xét nghiệm Cao đẳng
Điều trị sốt ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh
Điều trị được điều chỉnh tập trung vào xử lý nguyên nhân gây sốt ban đầu. Sốt ở trẻ khỏe mạnh thường không yêu cầu điều trị. Mặc dù việc sử dụng thuốc hạ sốt có thể làm giảm cảm giác không thoải mái của trẻ, nhưng không ảnh hưởng đến quá trình phản ứng miễn dịch chống lại nhiễm trùng. Sự tăng nhiệt độ cơ thể là một phần không thể thiếu trong quá trình phản ứng viêm đối với nhiễm trùng và có thể giúp cơ thể chiến đấu chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn. Mặc dù vậy, trong trường hợp trẻ có bệnh lý về hô hấp, tuần hoàn, thần kinh, hoặc có tiền sử co giật do sốt, hầu hết các bác sĩ lâm sàng vẫn sử dụng thuốc hạ sốt để giảm các triệu chứng không thoải mái và mệt mỏi sinh lý.
Các loại thuốc hạ sốt thường được sử dụng bao gồm:
- Acetaminophen
- Ibuprofen
Dược sĩ tại các trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho biết: Thường thì Acetaminophen được ưa chuộng hơn Ibuprofen vì việc sử dụng Ibuprofen có thể làm giảm tác dụng bảo vệ của prostaglandin trong dạ dày và việc sử dụng lâu dài có thể dẫn đến viêm dạ dày. Có những nghiên cứu dịch tễ học đã gợi ý mối liên hệ có thể có giữa việc sử dụng acetaminophen và ibuprofen ở bà mẹ và trẻ sơ sinh với sự phát triển của bệnh hen suyễn. Một thử nghiệm so sánh hai loại thuốc này với liều thông thường không làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn hiện có. Tuy nhiên, vẫn còn nghi ngờ về việc sử dụng các loại thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc thời thơ ấu có thể tăng nguy cơ phát triển bệnh hen suyễn. Liều lượng Acetaminophen thường là 10 đến 15 mg/kg uống, truyền tĩnh mạch hoặc trực tràng, 4 đến 6 giờ một lần. Liều lượng Ibuprofen là 10 mg/kg uống, 6 giờ một lần. Việc sử dụng một loại thuốc hạ sốt mỗi lần là lựa chọn ưu tiên. Một số người dùng xen kẽ cả hai loại thuốc để điều trị sốt cao, nhưng cách tiếp cận này không được khuyến khích vì người chăm sóc có thể dễ bị nhầm lẫn và sử dụng quá liều hàng ngày. Aspirin không được dùng ở trẻ nhỏ vì có thể tăng nguy cơ Hội chứng Reye trên một số bệnh do virus như cúm và bệnh thủy đậu.
Có những phương pháp không dùng thuốc để giảm sốt, bao gồm đặt trẻ trong bồn tắm ấm, sử dụng phương pháp nén lạnh và cởi bỏ quần áo cho trẻ. Người chăm sóc cần chú ý không sử dụng nước tắm lạnh, vì điều này có thể gây cảm giác không thoải mái và làm cho trẻ run, điều này có thể dẫn đến tăng nhiệt độ cơ thể không bình thường. Khi nhiệt độ nước tắm chỉ thấp hơn một chút so với nhiệt độ cơ thể của trẻ, việc đặt trẻ trong bồn tắm có thể giúp giảm nhiệt độ tạm thời.
Cần tránh:
- Sử dụng cồn isopropyl để chườm cơ thể trẻ, vì cồn có thể bị hấp thụ qua da và gây hại cho trẻ. Có nhiều phương pháp dân gian để hạ sốt, từ những phương pháp vô hại (ví dụ, để củ hành hoặc khoai tây trong tất) đến những phương pháp có thể gây cảm giác không thoải mái (ví dụ, cạo gió, giác hút).
Tài liệu tham khảo về điều trị
- Sheehan WJ, Mauger DT, Paul IM, et al: Acetaminophen versus ibuprofen in young children with mild persistent asthma. N Engl J Med 375(7):619–630, 2016. doi: 10.1056/NEJMoa1515990
Tổng hợp bởi benhhoc.edu.vn
